Waar komen spreuktegeltjes vandaan?

De geschiedenis van spreuktegels en tegeltjeswijsheden

Spreuktegeltjes met wijsheden zijn momenteel erg populair. Daar zijn goede redenen voor, een tegeltje met een spreuk kan immers grappig en leuk zijn maar ook stof tot nadenken geven.

De traditie van tegeltjes met afbeeldingen en of spreuken is dan ook een lange traditie die geworteld is in oude beschilderingen van tableaus. In de Middeleeuwen werden deze tableaus vaak gebruikt door leiders en machthebbers.

Tegels en Tableaus als middel om verhalen te vertellen

Deze tableaus of iconen werden vaak gebruikt in religieuze verhalen waarbij er bijvoorbeeld verhalen uit de Bijbel werden afgebeeld. Omdat veel mensen in de middeleeuwen niet konden lezen, kon op die manier toch een bijbels verhaal worden verteld door de afbeeldingen op een tableau.

Ook machthebbers als koningen, edelen of rijke zakenlieden lieten zichzelf graag vereeuwigen op tableaus. Vanzelfsprekend werd de waarheid hier met een korreltje zout genomen. De afbeeldingen waren vaak verfraaid, heldhaftig en een tikkeltje ongeloofwaardig.

Tableaus en iconen waren echter de ideale manier om een verhaal te kunnen vertalen en werden dus veel gebruikt. In de jaren 1500 werd er ook op vloertegels gebruik gemaakt van afbeeldingen en inscripties. Met houten pennen werd toen al in de tegels geschreven of gegraveerd. Er werden toen vooral korte wijsheden of jaartellen toegevoegd. 

Tegeltjes, ouder dan Nederland zelf

De traditie gaat zelfs verder dan de middeleeuwen in Europa.

De oude Romeinen, Grieken maar ook bijvoorbeeld Chinezen gebruikten al voor het begin van onze jaartelleng tableaus om verhalen mee te vertellen.

De spreuktegeltjes van nu bestaan vaak niet alleen uit een afbeelding maar ook uit een spreuk. De zogenaamde tegeltjeswijsheden.
De term tegeltjeswijsheid kan een beetje spottend worden gebruikt, wanneer iets als een cliché wordt gebracht. Dit kan bijvoorbeeld gelden voor veelgebruikte termen uit de sport:

Uitspraak: “Kom op, de weg naar het kampioenschap is nog ver”
Reactie: “nou nou, dat is echt een tegeltjeswijsheid hoor!” 

De term tegeltjeswijsheid geeft echter ook aan dat er wel wijsheden op de tegels staan. Blijkbaar zit er een kern van waarheid of wijsheid in de spreuken. En dat is ook hoe de spreuktegeltjes van nu zijn ontstaan. Het is je wellicht opgevallen dat de tegeltjes vaak in het Delfts Blauw worden gemaakt. De kleuren en vormen komen overeen met de al eeuwenoude manier van het beschilderen van aardewerk en keramiek zoals dat vroeger in Delft werd gedaan.

Delfts Blauwe tegeltjeswijsheden

Het Delfts Blauw heeft dan ook een lange traditie in het vervaardigen van tegeltjes en meer specifiek in het maken van spreuktegeltjes. In deze tegels werd ook vaak gekozen voor een gecentreerde afbeelding met onder de afbeelding of rondom de afbeelding een tekst.

Gezien de tijd waarin deze tegeltjes ontstonden (1800) werden ook hier vaak religieuze teksten op gezet. De tegels werden echter ook gebruikt ter decoratie of voor volkswijsheden. Kinderen werden gewezen op tegels met deugden of met klassieke spreuken. Doordat nog een groot deel van de bevolking niet kon lezen, bleef de afbeelding ook op de tegel staan.  

Spreuktegels van nu: vooral grappig

Heden ten dagen worden spreuktegels vooral gebruikt voor grappige en leuke uitspraken. Er worden tegeltjes gegeven bij bijvoorbeeld bijzondere verjaardagen als 60 jaar of bij een jubileum. Ook bruiloften zijn erg populair bij de spreuktegels. De tegels hebben dan ook tegenwoordig minder de functie van leermiddel of herinnering aan ethische plichten. De tegeltjeswijsheden van nu zijn vooral grappig of geven een overpeinzing met een lichte twist.

Uw eigen tegel cadeau geven

Wat de reden voor een spreuktegel ook is, bij tegeltjeswijsheid.nl kunnen wij de tegel voor je maken.

Neem eens een kijkje in onze digitale winkel.

Of, wanneer je zelf graag aan de slag wilt, in onze Editor kun je zelf jouw eigen tegeltje ontwerpen.

Onthoud dat je ndan eigenlijk deelneemt aan een eeuwenoude traditie!

Bron foto1 

Bron foto2